nakyllar

-Gyz galyny gyrawa cenli, gyraw bolsa gun dogynca.
***
-Akmak ozun bildirer-towregin guldurer.
***
-Akyl sozde-mahir gozde
***
-Algy, berginin yerini tutmaz.
***
-Nahili goz bilen seretsen, sonun yalam goruner.
***
-Suyji yalandan-ajy hakykat yagsy
***
-Kor hasasyn bir aldyrar.
***
-Hakykat kowshuni geyinca , yalan dunyani aylanyp cykar.
***
-Islanini aydan-islemedigini esider.
***
-Gulun tikeni bar diyip gynanma, tikenin guli bar diyip begen
***
-Gulup geplan arden gork-aglap geplan ayaldan.
***
-Saglyk, sag adamyn basyndaky tajidir,yone ony syrkawlardan basga hic kim gormeyar.
***
-Eyesis soz-gybatdyr.
***
-Gonezliksiz suyt uyalmaz. Yok akyl kyrkda-da goyalmaz.
***
-Gylygyndan soyduren gyz-gyzyldan.
***
-Garyplyk oldurmez-Oldurmese-de guldurmez.
***
-Gazan garasy gider-namys garasy gitmes
***
-Geymi tazelikde aya-abrayyny yaslykda.
***
-Elin isli bolandan-manlayyn guycli bolsun.
***
-Enesi owen gyzdan gac,yennesi owene gujak ac.
***
-Esiden den bolmaz goren goz bilen.
*** 
-Yalan bilen cynyn arasy bir seredir.
***
-Garybyz sozi yer almaz, yerde-de galmaz.
***
-Dert-agladar, ysk-sozleder.
***
-Dil-gylycdan yiti.
***
-Altyn, kulun icinde-de goruner.
***
-Akylly pikirlenyanca, akmak isini bitirer.
 ***
****
***

zenanlar hakyndaky nakyllar  Ejem eli ak pamyk. *** Enanin mahrem zor,gahram. *** Ene-Kabe,ata-kybla. *** Ene eli-em,dili melhem. *** Enemi goren mahriban,atamy goren gadyrdan. *** Enesi owen gyzdan gac,yennesi owene gujak ac. *** Erkek yoldashyndan belli,ayal boydashyndan. *** Gyz bir guldur-yetisher,gocer gider. *** Gyz cykaran bayamaz,gelin edinen dagamaz. *** Gyz gowni yuplukdir-boyap yupek bolmaz, Yigit gowni yupekdir-cigilse cozup bolmaz. *** Gyz gozelligi sandykda *** Gyz gylygyndan soydurer *** Gyz bir guldur-yetiser,gocer gider *** gyz-ozge oyun chyrasy *** gyz edebi-il edebi *** gyz eneden gorum gormese,owut almaz *** gyz galyny-garyn suwy *** gyz gowni gyzan gazan *** gyz gowni yuplikdir-boyalyp yupek bolmaz,yigit gowni yupekdir-chigilse chozup bolmaz *** gyz gozelligi sandykda *** gyz menki-bagty ozganki *** gyzarana gyz diyerler agarana biz *** gyz gyzyl alma gyzy gozden salma *** gyz gylygyndan soydurer *** gyz guldi,menem guldu-yureginin syryn bildi *** gyz gylygy bn,oglan edebi bn *** gyz-hoz agajy her otegch 1dash atar *** Agadan ata bolmaz ýeñeden ene. *** At alma, eýer al, aýal alma, hossar al. *** At alsañ, ýorga bilen ýörüş al, aýal alsañ, akyl bilen huş al. *** At arryklykda, gyz garyplykda *** Atadan nesihat alan ogul kethuda bolar, eneden nesihat alan gyz keýwany bolar. *** Atadan ogla miras, eneden gyza. *** Atasy bolmadyk bir gün aglar, enesi bolmadyk her gün aglar. *** Atasyz oglan ýetim, enesiz oglan ýesir. *** Atasyz toýda ýetim, enesiz günde ýetim. *** Atyñ ýaman bolsa satyp gutularsyñ, aýalyñ ýaman bolsa neneñ gutularsyñ! *** Aýal adam-uýal adam *** Aýal gaýratly bolsa, är gorkak bolar. *** Aýal oñsa hazyna, oñmasa kazy *** Aýalsyza rehnet ýok, ogulsyza döwlet *** Aýaly bolmadygyñ hyýaly bolmaz. *** Aýalyñ gaty seslisinden gork, erkegiñ çala seslisinden *** Aýalyñ ýaman bolsa, ýurt parahatçylygyndan ne peýda *** Bolduran hem aýal, güldüren hem aýal. *** Gaýynatam ganarym, dolup durar dulumda, gaýymenem gazanym getirip goýar ýanymda *** Gaýyn-gelin gapakly gazan. *** Gatyksyzdan duzly ýagşy, ogulsyzdan gyzly ýagşy *** Gelini gelin edýän düşen ýeri *** Gyzly öýde iş galmaz. *** Gyzyl ýüzli ýigidiñ, gyz uýasy bolmasyn Gyz uýasy bolsada, gyzyl ýüzi solmasyn. *** Gyz eneden görelde almasa öwüt almaz. *** Gyz ýagşysy gyşyk çatmadan çykar *** Daş düşen ýerinde dursun, gyz baran ýerinde *** Ile gülünç bolandan äriñe ýapynç bol *** Illäp günläp kel gyzy äre bereler *** Işlidigiñi bilerin gaýyn eneñ ölensoñ *** Gözelligiñ bilerin , yeke çagañ bolansoñ *** Müñ daýza bir ejäniñ ornuny tutmaz *** Orta ýolda atyñ ölmesin, orta ýolda hatynyñ *** Oturan gyz orunly bolar *** Ursa-da ejem eli ursun *** Heleýi heleý bolanyñ äri ner bolar *** Heleýi heleý bolmadygyñ äri gara ýerýer bolar *** Heleýi bolmadygyñ golaýy bolmaz *** Heleý alsañ akyl bilen huş al *** Ejeliniñ reñki baglardaky güle meñzär Ejesiziñ reñki ojakdaky küle meñzär *** Eklenibilmeseñ aýal al *** Enesini gör gyzyny al, gyrasyny gör bizini al *** Äri är edýänem aýal, äri gara ýer edýänem aýal *** Ýagşy aýal birini iki eder *** Ýagşy aýal arpa nany kebap eder, ýaman aýal bugdaý uny harap eder. *** Ýagşy aýal bugdaý berseñ palaw eder Ýaman aýal tüwi berseñ alaw eder. *** Ýagşy aýal jan azygy, ýaman aýal baş gazygy. *** Ishlemedik dishlemez; *** Yigide mun durli hunar hem azdyr; *** Hunari owren-de yigren; *** Sayany ekmedik salkynda yatmaz; *** Yatan okuze iym yok; *** Tomus depesi gaynamadygyn gysh gazany gaynamaz; *** Ýedi olcap 1 kes; *** tagtany uzyn kes, gysgaldarsyn; demiri gysga kes, uzaldarsyn; *** dostuny saklama, nepden galmasyn; dushmanyn saklama, syryn bilmesin; ***  Yegen ujy yagydyr, yagam bolsa gowudyr *** Oynasa ogly yener, chynyrgasa atasy ***  Dil bela, dish gala ***  Suyji soz yilani hinden chykarar *** Yere bakandan yer gorkar *** Dil bn orak orsan bil agyrmaz. *** Bosh cuwal dikelmez *** Dost dostun aynasydyr. *** Ozuni suyt bilgin dostuny gaymak. *** Pishigin yindamlygy samanhana cenli. *** Il onlasa atyny soy. *** Dagdan arkasy bolanyn dashdan yuregi bolar. *** Yagshylyk et, derya nan at, balyk biler, balyk bilmese Halyk biler *** Towshana dogduk depe. *** Almany goge zyn, yere dushyanca ya pelek *** Alma bish, agzyma dush (ayratyn, yaltalar ucin sozlem *** Owrenilen endik orklesen hem durmaz *** Agaç miwe berse, baþy aþak *** Ajysy bolmadygyn, süyjüsi bolmaz. *** Az bolsun, uz bolsun. *** Azapsyz yerin ady yok. *** Ayrylmaz gonsyna unutgysyz söz aytma. *** Akyl yasda bolmaz, basda bolar. *** Baryny beren uyalmaz. ***Basa bela iki barmak dilden geler. *** Bedew-jul içinde, göwher kül içinde. ***Bijeli oglan aglamaz. *** Bir okana bar, bir hem dokana. ***Bir elde iki garpyz tutdurmaz. *** Bir yazykdan är ölmez, hiç yazyksyz är bolmaz. ***Bu günki serçe düynki serçä “jik-jik” öwreder. *** Çagyrylan yere irinme, çagyrylmadyk yerde görünme. ***Çala esiden çatma yykar, öte esiden-öy. *** Çekismän, bekismez. ***Dagdan arkasy bolanyn, dasdan yüregi bolar. *** Dagy-dasy yel pozar, adam arasyny söz pozar. ***Dil bilen orak orsan, bil agyrmaz. *** Don biçerler yenli-yanly, dost tutarlar önli-sonly. ***Dostuny egleme nepden galmasyn, *** Dusmany saklama, syryn bilmesin. ***Dusmanyn peseçe bolsa, pilçe gör. *** Düye garrasa, kösegine eyerer. ***Düyä münüp, hataba bukma. *** Enesini gör-de gyzyny al, gyrasyny gör-de bizini al. ***Är-ayalyn urusy-yaz gününin yagysy. *** Gazana yanassan, garasy yokar. ***Galpyn gazany gaynamaz, gaynasa-da baynamaz. ***  "Akmaga bergiň bolsa, ýa toýda dilär ýa ýasda."; *** "Aýakgabyň dar bolsa, giň jahandan ne peýda."; ***  "Är dogan ýerini küýsär, it doýan ýerini."; *** "Bu günki serçe düýnki serçä «jik-jik» öwreder."; *** "Balyk tora düşende aklyna aýlanar."; ***  "Başganyň elinden çörek iýen doýmaz."; *** "Ýüki agyr eşek aňňyrmaz."; *** "Baş gitse aýak hem durmaz."; ***  "Başyňa düşse başmakçy bolarsyň."; *** "Baý ajyganda iýer, garyp tapanda."; ***  "Göge tüýkürseň, ýüzüňe düşer."; *** "Gurt gören itiň agzy bir bolar."; *** "Bir göz aglasa, beýleki göz gülmez."; *** "Açlyk näme iýdirmez, dokluk näme diýdirmez."; *** "Bir goýundan iki deri alynmaz."; ***  "Bir gül bilen ýaz bolmaz."; *** "Bir it görüp üýrer, müň it görmän."; *** "Bulanmasa durlanmaz."; *** "Jany ýanan eşek, atdan ýüwrük bolar."; *** "Jomart ýaryny berer, gorkak baryny."; *** "Çüýrük tagta çüý tutmaz."; *** "Dileýäniň bir ýüzi gara, bermäýäniň iki ýüzi."; ***  "Eşegiň aňňyrmaýany bolmaz."; *** "Ýaş ýetmiş, iş bitmiş."; *** "Garry hem bolsa gyz ýagşy, egri hem bolsa ýol ýagşy."; *** "Gel diýmek aňsat, git diýmek kyn"; *** "Içmeklini ursaň, ýalaňaç gorkar."; "It doýan güni ogurlyk eder."; *** "It ýok ýerde doňuz oýnar."; *** "Oturmakdan iş bitmez, garry mama diş bitmez."; *** "Pişik ölse, syçanlar toý eder."; *** -Garry oynasa gay turar. *** -Ata minmek bir ayip, atdan dushmek 2 ayip. *** -Gulme gonshyna geler bashyna. *** -ULYNY AGLATMAK KICA YARASHMAZ *** -Her kishin oz derdi, kel gyzyn ar(yoldash) derdi. *** -Geca jan gassaba bolsa yag yagshy *** -Guyma gursak bolmasa,durtme gursak neylesin *** -Ozun gulak bolsan, ilden ne peyda *** -Ody ozune bas, otmese keseka! *** -küýküni mazar düzeder. *** -Sercheden gorkan dary ekmez *** -Sonky tuykulik sakgal ezmez *** -Azapsyz yerin ady yok *** -Arkaly kopek gurt alar *** -Akmagam dyman wagty akylly goruner. *** Tata tat diysen olesi geler - ige gul diysen gulesi geler. *** taty urmasan dost bolmaz. *** Okadym diyme bildim diy *** Bir okana - bir-de dokana ***  Baş bolmasa göwre laş. ***  Ata-enanin göwni ogulda, gyzda. Ogul, gyzyn göwni dagda, düzde. *** Jennetde jaýyn bolandan, milisede/orgonda daýyn bolsyn. (taze?) *** It ata çekermiş, ar daya ***  Garga-da öz çagasyna apbagym/akjam diyermiş ***  Ol eşekde yüküm yok, yikilsa habarym *** Türkmeni dürtmesen duymaz *** Kasas kyyamata galmaz ***  Dali Hudayin tarhanymyş *** Agam bar, ne gamym bar ***  Inım bar, inerim bar *** Yüwürjim, yüwrük atym *** Taze küyzanin suwy sowuk bolar ***  Obadaşym-babadaşym ***  Gonşyny gozgama, göçmesin ***  Maýdalap ýagan gardan gork, gülüp bakan handan2) Miwesiz agaja daş atylmaz ***  Miwesi kän bolsa başy aşak ***  Maly ýogyň haly ýok ***  Myhman ataňdan uly ***  Maňlaýda bolsa görerin, aýamda bolsa ýalaryn ***  Meňki bitsin, seňki ýitsin *** Mollanyň dienini etde edenini etme *** Men näme diýýän, dutarym näme diýýär? ***  Maslahatly biçilen don gysga bolmaz *** Minnetli hesel iýenden, biminnet kesek iý ***  Mellekçä ýer berseň ýer eýesini ýerden çykarar ***  Mugtuň çorbasy çykmaz *** Myhman birinji gün gyzyl, ikinji gün kümüş, üçünji gün mis, dördünji gün pis. ***  Merde berseň aşyňy, güzerlär seniň işiňi, *** Namarda berseň aşyňy, gowga goýar başyňy. *** Mert özünden görer, namart ýoldaşyndan *** Myhmanyňky üç gün, üç günden soň - göçgün ***  Müň işçiden bir başçy *** Mesde akyl bolmaz, namartda iman ***  Müň hünärden zerre döwlet ýagşydyr, *** Gitse döwlet, galsa hünär ýagşydyr. *** Mäşi batga ek, jöweni çaňa *** Molladan berim bolmaz, eşekden – gerim *** Müsürde şa bolandan öz iliňde geda bol ***  Molla berseň, aldym diýmez, köre berseň aldym diýmez ***  Myhman az otursa-da, köp synlar  *** Baryny beren uyalmaz *** Başa bela ,iki barmak dilden geler *** Bedew-jul içinde,göwher-kül içinde *** Bijeli oglan aglamaz *** Bir okana bar ,bir hem- dokana *** Bir elde iki garpyz tutdurmaz *** Bir yazykdan ar ölmez ,hiç yazyksyz ar bolmaz *** Bu gunki serçe düynki serça ‘’jik-jik ‘’ögreder *** Gazana yanaşsang ,garasy yokar Galpyng gazany *** gaynamaz ,gaynasa-da baynamaz *** Gamyşy gowşak tutsang, el gyyar *** Gengeşli don-gysga bolmaz *** Gorkana- goşa görner *** Göwnü açygyng yoly açyk *** Göwün göwünden su içer,gamyş-bogundan *** Göge tüykürseng ,yüzünge düşer *** Guyma gursak bolmasa,dürtme gursak neylesin  *** Gurt gören iting, agzy bir bolar *** Gülme gongşynga ,geler başynga *** Dagdan arkasy bolanyng ,daşdan yüregi bolar *** Dagy ,daşy yel pozar,adam arasyny söz pozar *** Dil bilen orak orsang ,bil agyrmaz *** Don biçerler yengli-yanly,dost tutarlar öngli-songly *** Duşmanyng peşeçe bolsa,pilçe gör Düye garrasa,köşegine eyerer *** Düya münüp hataba bukma *** Yekaning çangy çykmaz *** Yorganynga göre ayak uzat *** Zeleling yaryndan gaytmak hem peyda *** İki at depişer ,arasynda eşek öler *** İl agzyny yygnap bolmaz,çelek agzyny bogup bolmaz *** İlim –günüm bolmasa ,ayym- günüm dogmasyn *** İt üyrer,kerwen geçer *** Yigide müng dürli hünar hem az *** Yigidi dostundan tana *** Yykylan- göreşden doymaz *** Kesmaseng,ganamaz *** Kör hasasyn bir aldyrar *** Kötek güyçli bolsa,yüng gazyk yere gider ***